Armhanq.com ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՔԱԳՈՐԾՆԵՐԻ ԵՎ ՄԵՏԱԼՈՒՐԳՆԵՐԻ ՄԻՈՒԹՅԱՆ
Ասիական զարգացման բանկի կանխատեսմամբ՝ 2024 թվականին Հայաստանի տնտեսության աճը կկազմի մինչև 5.7 տոկոս: Այդ մասին հայտարարեց ԱԶԲ-ի երևանյան գրասենյակի փոխտնօրեն Լյուկ Ֆոչթմենը:
Անդրադառնալով Հայաստանի այս տարվա տնտեսական հեռանկարներին՝ Լյուկ Ֆոչթմենը նշեց, որ, հաշվի առնելով արտաքին պահանջարկի հնարավոր թեթևակի նվազումը, իրենք կանխատեսում են աճի որոշակի չափավորում՝ ընդհուպ մինչև 5.7 տոկոս: Բանախոսի գնահատմամբ՝ հետզհետե տնտեսական աճի տեմպերը կարագանան՝ 2025 թվականին հասնելով 6 տոկոսի: Դրան կնպաստի կառավարության կողմից իրականացվող ենթակառուցվածքների և բնակարանային ապահովմանը միտված ներդրումային ծրագրերի ընդլայնումը:
Լյուկ Ֆոչթմենը նշեց՝ ենթադրվում է, որ 2022 և 2023 թվականներին գրանցված ռեկորդային բարձր ցուցանիշների համեմատ արտահանումն ու ներմուծումը աստիճանաբար կնվազեն: Ակնկալվում է, որ այս տարի ներդրումները կաճեն՝ հասնելով 15․9 տոկոսի, իսկ 2025-ին կկազմեն 18․5 տոկոս, ինչը պայմանավորված կլինի ենթակառուցվածքների և սոցիալական ներդրումների համար կապիտալ ծախսերի շարունակական աճով և մասնավոր ներդրումների հետագա ընդլայնմամբ:
Որոշակի աճ է կանխատեսվում մասնավոր սպառման ոլորտում (2024-ին՝ 4, իսկ 2025-ին՝ 4․1 տոկոսով): Ըստ զեկույցի հեղինակների, հանրային սպառումն այս տարի կաճի 12․2 տոկոսով, իսկ 2025 թվականին կնվազի մինչև 11․1 տոկոսի:
Կայուն աճ է կանխատեսվում շինարարության և ծառայությունների ոլորտում: Վերջինում այս տարի սպասվում է 9․3, իսկ 2025-ին՝ 9.4 տոկոս աճ, ինչը պայմանավորված կլինի զբոսաշրջիկների թվի աճով: Դա կապահովի կայուն և չափավոր եկամուտներ ֆինանսների, հանգստի, մանրածախ առևտրի, տրանսպորտի, տեղեկատվության և հաղորդակցության ոլորտներում:
Շինարարության ոլորտում այս տարի ակնկալվում է 16․3, իսկ 2025-ին՝ 18․1 տոկոս աճ:
Արդյունաբերությունը, ներառյալ շինարարությունը, 2024 թվականին կարող է աճել 6.2, իսկ 2025-ին՝ 7․4%-ով:
Կանխատեսվում է, որ արտադրությունը կընդլայնվի սննդի վերամշակման, տեքստիլի և ոչ մետաղական արտադրանքի ծավալների աճի շնորհիվ: Իսկ հանքարդյունաբերության և քարի արդյունահանման ոլորտներում աճը կախված կլինի արտադրանքի համաշխարհային գներից և նոր հանքեր բացելու գործընթացից:
Գյուղատնտեսության ոլորտում առկա խնդիրները, հավանաբար, աճի ցուցիչն այս տարի կհասցնեն 0․9, իսկ 2025-ին՝ 1․9 տոկոսի: Սակայն, անբարենպաստ եղանակային պայմանների դեպքում այդ ցուցանիշը կլինի ավելի ցածր:
Ըստ կանխատեսման՝ գնաճն որոշակիորեն կարագանա, սակայն դիտարկվող ժամանակահատվածում, հավանաբար, կմնա ցածր մակարդակի: Դրամավարկային քաղաքականության մեղման պարագայում գնաճը միջին հաշվով կարող է ավելանալ՝ 2024 թվականին հասնելով 3, իսկ հաջորդ տարի՝ 3․5 տոկոսի: Նշվում է, որ 2024 թվականի վերջին գնաճը կլինի Կենտրոնական բանկի նախանշած 2․5-5․5 տոկոսի սահմանում:
Հարկաբյուջետային քաղաքականությունը կարող է դառնալ ավելի ընդգրկուն՝ սոցիալական տրանսֆերտների և կապիտալ ծախսերի համար հատկացումների աճի շնորհիվ:
Նշվում է, որ 2024 թվականի բյուջեով նախատեսվում է ՀՆԱ-ի 4․6 տոկոսին հավասար պակասուրդ, ըստ կանխատեսումների՝ եկամուտները կկազմեն ՀՆԱ-ի 24․9 տոկոսը: Դա համապատասխանում է հարկային վարչարարության բարելավման և հարկային օրենսդրության հետագա բարելավման միջոցով հարկեր-ՀՆԱ հարաբերակցությանը մինչև 2026 թվականը 25 տոկոսի հասցնելու կառավարության նպատակին: Նշվում է, որ այս տարի նախատեսված եկամուտների համընդհանուր հայտարարագրման համակարգի ներդրումը նույնպես կավելացնի կառավարության եկամուտները։ Կանխատեսվում է, որ ծախսերը կհասնեն ՀՆԱ-ի 30․5 տոկոսին:
Ենթադրվում է, որ հայկական դրամի կտրուկ արժեզրկման զսպման արդյունքում ՀՀ պետական պարտքը մի փոքր կաճի, սակայն 2024 թվականի վերջին կմնա ՀՆԱ-ի 55 տոկոսից ցածր մակարդակի վրա։
Ըստ կանխատեսման՝ համախառն պահանջարկի մեղմացմամբ և տարանցիկ առևտրի հետագա նվազմամբ պայմանավորված կդանդաղի արտահանման և
ներմուծման աճը: Այնուհանդերձ, կգերակշռի շինանյութերի, մեքենաների ու սարքավորումների ներմուծումը, քանի որ ներդրումները խոշոր ենթակառուցվածքային ծրագրերում մեծանում են:
