Աշխարհի խոշորագույն առցանց մանրածախ վաճառող Amazon-ը մոտենում է պատմական կարևոր իրադարձության. նրա պահեստներում և պատվերների կատարման կենտրոններում ռոբոտների թիվը շուտով կհավասարվի աշխատակիցների թվին: Այս մասին հայտնում է Wall Street Journal-ը 2025 թվականի հունիսի 30-ին հրապարակված հոդվածում: Ավտոմատացումը ոչ միայն բարձրացնում է ընկերության արտադրողականությունը, այլև նվազեցնում է ծախսերը՝ թույլ տալով Amazon-ին մնալ շուկայի առաջատարը: Պատմում ենք, թե ինչպես են ռոբոտները վերափոխում ընկերության աշխատանքը և ինչ տեխնոլոգիաներ են կիրառվում այդ գործընթացում:
Միլիոն ռոբոտներ և նրանց դերը
Ըստ Wall Street Journal-ի, Amazon-ն արդեն ներդրել է ավելի քան մեկ միլիոն ռոբոտ, ինչը գրեթե համապատասխանում է ընկերության անձնակազմի թվին: Այս մեքենաները օպտիմիզացված են տարբեր առաջադրանքներ կատարելու համար՝ սկսած բեռների տեղափոխությունից մինչև փաթեթների տեսակավորում, ինչը նվազեցնում է աշխատակիցների ֆիզիկական ծանրաբեռնվածությունը և արագացնում պատվերների մշակումը: Ավտոմատացումը դարձել է արտադրողականության աճի առանցքային գործոն, հատկապես արագ առաքման պահանջարկի աճի պայմաններում:
Amazon-ն օգտագործում է մի քանի տեսակի ռոբոտներ, որոնցից յուրաքանչյուրը լուծում է կոնկրետ խնդիրներ.
- Hercules: 2012 թվականին Amazon-ի կողմից ձեռք բերված Kiva Systems-ի տեխնոլոգիաների հիման վրա ստեղծված այս ռոբոտները ծանր ապրանքներով կոնտեյներներ են տեղափոխում աշխատանքային կայաններ: Սա նվազեցնում է աշխատակիցների տեղաշարժի անհրաժեշտությունը պահեստում՝ խնայելով ժամանակ և ուժեր:
- Pegasus: Hercules-ի հարթակի վրա կառուցված այս մեքենաները հագեցած են մինի-հաշվիչ կոնվեյերով, որը տեսակավորում է պատրաստի փաթեթները՝ համաձայն փոստային ինդեքսների կամ առաքման երթուղիների: Դրանք բարձրացնում են պատվերների պատրաստման ճշգրտությունն ու արագությունը:
- Xanthus (X-bot): Մոդուլային ռոբոտներ՝ ճկուն կոնստրուկցիայով, որոնք կարող են կատարել բազմաթիվ առաջադրանքներ, ներառյալ տեսակավորումը, տեղափոխումը և աշխատանքը պահեստի բարձր ծանրաբեռնվածության պայմաններում: Նրանց սենսորները ապահովում են անվտանգ փոխգործակցություն մարդկանց և այլ մեքենաների հետ:
Այս տեխնոլոգիաները թույլ են տալիս Amazon-ին ամեն օր մշակել միլիոնավոր պատվերներ՝ նվազագույնի հասցնելով սխալները և արագացնելով լոգիստիկան: Օրինակ, Hercules-ը 20–30%-ով կրճատում է ապրանքների տեղափոխման ժամանակը դեպի աշխատանքային կայաններ, իսկ Pegasus-ը 15%-ով ավելացնում է փաթեթների տեսակավորման արագությունը՝ ընկերության ներքին տվյալների համաձայն:
Ինչու՞ է Amazon-ը խաղադրույք կատարում ռոբոտների վրա
Amazon-ի պահեստների ավտոմատացումը սկսվել է ավելի քան տասը տարի առաջ Kiva Systems-ի ձեռքբերումով, և այդ ժամանակից ի վեր ընկերությունը միլիարդավոր դոլարներ է ներդրել ռոբոտաշինության մեջ: Այս անցման հիմնական պատճառները հետևյալն են.
- Արդյունավետության բարձրացում: Ռոբոտները աշխատում են շուրջօրյա՝ առանց ընդմիջումների, ինչը թույլ է տալիս ավելի շատ պատվերներ մշակել ավելի կարճ ժամանակում:
- Ծախսերի կրճատում: Ավտոմատացումը նվազեցնում է աշխատուժի ծախսերը և նվազեցնում է աշխատակիցների վնասվածքների ռիսկը, որոնք կապված են ծանր ֆիզիկական աշխատանքի հետ:
- Մրցակցային առավելություն: Արագ առաքումը Amazon-ի հաջողության բանալին է, և ռոբոտներն ապահովում են նման խոստումների կատարումը, օրինակ՝ նույն օրվա առաքումը:
Հաշվարկների համաձայն, մեկ միլիոն ռոբոտների ներդրումը թույլ է տվել Amazon-ին տարեկան խնայել մինչև 2 միլիարդ դոլար՝ լոգիստիկայի օպտիմիզացման և սխալների կրճատման հաշվին: X-ի օգտատերերը նշում են, որ պահեստների ավտոմատացումը Amazon-ին դարձնում է անհասանելի մրցակիցների համար, ինչպիսիք են Walmart-ը կամ Alibaba-ն, թեև առաջացնում է աշխատատեղերի կրճատման վերաբերյալ մտահոգություններ:
Համատեքստ. ավտոմատացում և աշխատաշուկա
Ռոբոտների թվի աճը Amazon-ում տեղի է ունենում ավտոմատացման գլոբալ միտումների ֆոնին: Ըստ Ռոբոտաշինության միջազգային ֆեդերացիայի (IFR) զեկույցի, 2024 թվականին արդյունաբերությունում ռոբոտների խտությունը հասել է 10,000 աշխատողին 159 միավոր, իսկ լոգիստիկայում այդ ցուցանիշն աճում է ամենաարագը: Amazon-ը, իր մեկ միլիոն ռոբոտներով, գերազանցում է ոլորտի միջին ցուցանիշը, որտեղ խոշոր ընկերությունների միջինը կազմում է մոտ 100,000 ռոբոտ:
Այնուամենայնիվ, ավտոմատացումը հակասություններ է առաջացնում: UNI Global Union-ի նման արհմիությունների քննադատները նշում են, որ ռոբոտները կարող են հանգեցնել աշխատատեղերի կրճատման, հատկապես ցածր որակավորում ունեցող աշխատակիցների համար: Amazon-ը պնդում է, որ ավտոմատացումը ստեղծում է նոր դերեր, ինչպիսիք են ռոբոտաշինության օպերատորները և ճարտարագետները, սակայն դրանց թիվը ավելի փոքր է, քան ավանդական պահեստային աշխատողներինը: 2024 թվականին Amazon-ը հայտնել է 1.5 միլիոն աշխատակցի մասին ամբողջ աշխարհում, և ռոբոտների թվի աճը կարող է ապագայում դանդաղեցնել անձնակազմի ընդլայնումը:
Խնդիրներ և մարտահրավերներ
Չնայած հաջողություններին, ավտոմատացումը բախվում է դժվարությունների.
- Բարձր ծախսեր ներդրման համար: Ռոբոտների, ինչպիսիք են Xanthus-ը, մշակումը և սպասարկումը պահանջում է զգալի ներդրումներ: Օրինակ, մեկ Pegasus ռոբոտի արժեքը, Bloomberg-ի գնահատմամբ, կազմում է մոտ $50,000:
- Տեխնիկական սահմանափակումներ: Ռոբոտները դեռևս չեն կարող լիովին փոխարինել մարդուն այնպիսի առաջադրանքներում, որոնք պահանջում են նուրբ մոտորիկա, օրինակ՝ փխրուն ապրանքների փաթեթավորումը:
- Էթիկական հարցեր: Ավտոմատացումը սրում է տեխնոլոգիական առաջընթացի և զբաղվածության միջև հավասարակշռության մասին քննարկումները: 2025 թվականին Եվրոպայում արհմիությունները պլանավորում են նոր ակցիաներ Amazon-ի պահեստներում կրճատումների դեմ:
Հեռանկարներ. Amazon-ի պահեստների ապագան
Amazon-ը շարունակում է ընդլայնել ռոբոտների օգտագործումը: Ընկերության պլաններում է ներդնել գումանոիդ ռոբոտներ, ինչպիսիք են Agility Robotics-ի Digit-ը, որոնք կարող են կատարել ավելի բարդ առաջադրանքներ, ներառյալ պատվերների հավաքումը: Ըստ Wall Street Journal-ում արտահոսած ներքին փաստաթղթերի, մինչև 2030 թվականը Amazon-ը կանխատեսում է, որ ռոբոտները կկազմեն պահեստներում աշխատուժի 60–70%-ը: Սա կարող է կրճատել առաքման ժամանակը մինչև 2–3 ժամ խոշոր քաղաքներում:
Բացի այդ, Amazon-ը փորձարկում է անօդաչու թռչող սարքեր առաքման համար (Prime Air նախագիծ) և ինքնավար սայլակներ՝ պահեստներում բեռների տեղափոխման համար: Այս նորարարությունները, ամենայն հավանականությամբ, կամրապնդեն ընկերության առաջատար դիրքը, սակայն կպահանջեն անվտանգության և կարգավորման նոր ստանդարտներ: