Վեներա չհասած․ խորհրդային «Կոսմոս 482» զոնդը Երկիր կգա 53 տարուց

1972 թվականին արձակված խորհրդային «Կոսմոս 482» զոնդը, որը պատկանում էր Վեներա ծրագրին, չհասավ Վեներա մոլորակ՝ հրթիռի խափանման պատճառով և այդ օրվանից մնացել է Երկրի ուղեծրում։ Այժմ, 53 տարի անց, ըստ Newsweek-ի, ապարատը պետք է անկանոն կերպով մուտք գործի մթնոլորտ՝ 2025 թվականի մայիսի 8-10-ը։ Քանի որ 495 կգ կշռող վայրէջքի մոդուլը նախագծված էր դիմանալու Վեներայի դաժան պայմաններին, հնարավոր է, որ այն վերադառնա մթնոլորտ՝ ամբողջական վիճակում և հարվածի Երկրի մակերևույթին մինչև 240 կմ/ժ արագությամբ։ Թեև մասնագետները նշում են, որ բնակեցված վայրերին վտանգը շատ փոքր է։

Առաքելության ակնարկ և ձախողում

«Կոսմոս 482»-ը արձակվել է 1972 թվականի մարտի 31-ին՝ անմիջապես իր «քույր» զոնդի՝ «Վեներա 8»-ի հետո, նպատակ ունենալով ուսումնասիրել Վեներան։ Սակայն Սոյուզ հրթիռի վերին աստիճանի ժամաչափի սխալի հետևանքով շարժիչը անջատվել է ընդամենը 125 վայրկյան հետո՝ անհրաժեշտ 243-ի փոխարեն։ Արդյունքում սարքը մնացել է Երկրի էլիպսաձև ուղեծրում՝ 210 × 9800 կմ չափերով։ ԽՍՀՄ-ում ձախողված առաքելություններին սովորաբար «Կոսմոս» անվանումն էին տալիս։ Դրա չորս հատվածներից երկուսն ընկել են Նոր Զելանդիայի Աշբուրթոն քաղաքի մոտ՝ 1972 թվականին, իսկ մոդուլն ու մեկ այլ մաս մնացել են ուղեծրում։

Վայրէջքի մոդուլի ամուր կառուցվածքը

«Կոսմոս 482»-ի վայրէջքի մոդուլը գնդաձև է՝ մոտ մեկ մետր տրամագծով, նախատեսված Վեներայի ծայրահեղ պայմանների համար։ Այն կարող էր դիմանալ մինչև 300 G ծանրության և 100 մթնոլորտ ճնշման։ Այն համալրված էր սենսորներով, պարաշյուտով և սառեցման համակարգով՝ դիմանալու Վեներայի +460°C մակերևութային ջերմաստիճաններին։ Այդ ամրությունն այժմ մեծացնում է դրա հնարավորությունը՝ Երկրի մթնոլորտում ամբողջական վերադառնալու, ի տարբերություն սովորական տիեզերական աղբի։

Ուղեծրի անկում և վերամուտ

53 տարվա ընթացքում մոդուլի ուղեծիրը նվազել է՝ ամենաբարձր կետում 9800 կմ-ից հասնելով ընդամենը 735 կմ՝ մթնոլորտային շփման պատճառով։ Արհեստական արբանյակների վերլուծաբան Մարկո Լանգբրուեկը նշել է, որ այն արագությամբ մոտենում է Երկրին, և ենթադրվում է, որ մուտք կգործի մթնոլորտ՝ 240-265 կմ/ժ արագությամբ։ Վերամուտի ուղին կարող է ձգվել 52° հյուսիսայինից մինչև 52° հարավային լայնություն, ներառելով Եվրոպայի, Ասիայի և Հյուսիսային Ամերիկայի որոշ հատվածներ։ Սակայն հարվածման ճշգրիտ վայրը հայտնի կլինի միայն մոտ օրերին։