Հայ կի­նո­յի 100-ամ­յա արտադրան­քը՝ մեկ գրքում. կայացել է երկլեզու կատալոգի շնորհանդեսը

Երևանի «Ոսկե ծիրան» 21-րդ միջազգային կինոփառատոնի շրջանակում կայացել է «Հայկական կինո 1924-2023» երկլեզու կատալոգի շնորհանդեսը:  

Կատալոգը հրատարակվել է ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարության աջակցությամբ՝ «Հայ կինո-100» հոբելյանական միջոցառումների շրջանակում: Իրականացնողը Հայաստանի կինոգետների և կինոլրագրողների ասոցիացիան է:

Հրա­տա­րա­կու­թյունը ներկայացնում է հայ կի­նո­յի 100-ամ­յա ար­տադ­րան­քի լիակատար պատ­կե­րը մեկ գրքում` ընդգր­կե­լով Հայաստանում կամ ՀՀ-ի հետ համատեղ արտադր­ված խա­ղար­կա­յին, վավերագ­րա­կան և անիմացի­ոն ֆիլմերի մասին սպա­ռիչ տեղե­կատ­վու­թյուն­: 

Կատալոգի համար աղբյուր է հանդիսացել Հայաստանի ազգային կինոկենտրոնի, «Հայկ» վավերագրական ստուդիայի, Հանրային հեռուստատեսության, ինչպես նաև հայկական անկախ կինոարտադրողների և կինոստուդիաների տրամադրած տեղեկատվությունը:

Ֆիլմերը խմբավորված են ըստ տեսակների (խաղարկային, վավերագրական, անիմացիոն) և արտադրության տարիների՝ այբբենական կարգով: Կա­տա­լո­գում ընդգրկված են ֆիլ­մե­րի հե­տև­յալ տվյալ­նե­րը՝ ան­վա­նու­մը, ար­տադ­րող ստու­դիան, տեսա­կը (նշված է բաժ­նի խո­րագ­րում), ժանրը (եթե նշվել է արտադրողի կողմից), տևո­ղու­թյու­նը` րո­պե­նե­րով, մետ­րա­ժը (ժապավենային ֆիլմերի դեպքում) և մի շարք այլ տեխ­նի­կա­կան տե­ղե­կու­թյուն­ներ, ինչ­պես նա­և նկա­րա­հա­նող խմբի կազ­մը, դերասան­նե­րի ու նրանց մարմ­նա­վո­րած դե­րե­րի անուն­նե­րը և հա­մա­ռոտ ծանոթագրու­թյու­նը բովան­դա­կության մասին (անո­տացիան): Կատալոգն ունի նաև ֆիլմերի անվանումների այբբենական ցանկ:

Հայկական կինոյի կատալոգի առաջին փորձն ար­վել է 60-ական­նե­րի սկզբին հայ կինոյի հիմ­նա­դիր­նե­րից մե­կի` Դանիել Դզնու­նու կող­մից: Այն տա­րի­նե­րին նա կազ­մել էր նա­խորդ 35 տար­վա ար­տադ­րան­քի հիմ­նա­կա­նում հա­վաս­տի ֆիլ­մացանկը, ինչ­պես նա­և հայ կի­նո­յին վե­րա­բերող գրքե­րի և հոդ­ված­նե­րի մատենագիտությունը:

«Հայկական կինո» կատալոգի առաջին եռալեզու (հայերեն-անգլերեն-ռուսերեն) հրատարակությունը լույս է տեսել 2000 թ.-ին Հայաստանի կինոգետների և կինոլրագրողների ասոցիացիայի նախաձեռնությամբ և ներառում էր 1924-1999 թթ. նկարահանված հայկական ֆիլմերը: «Հայկական կինո» կատալոգի երկրորդ հրատարակությունը, որը լույս է տեսել 2009 թ.-ին «Ոսկե ծիրան» կինոյի զարգացման հիմնադրամի և ՀՀ մշակույթի նախարարության աջակցությամբ, համալրված էր 2000-2008 թթ. նկարահանված հայկական ֆիլմերով: Այս նոր՝ լրամշակված երկլեզու (հայերեն-անգլերեն) հրատարակությունն ընդգրկում է առավել լիակատար  տեղեկատվություն 1924-2022 թթ․ և մասամբ 2023 թ․ Հայաստանի կինոարտադրության մասին: 

Նախորդ երկու հրատարակության նախաբանի հեղինակն էր կինոգետ, պրոֆեսոր Սուրեն Հասմիկյանը: Ի նշանավորումն հայկական կինոյում մեծ վաստակ ունեցած կինոգետի՝ կազմողները վերահրատարակել են Սուրեն Հասմիկյանի նախաբանը, որում հայ­կա­կան կի­նո­յի ու­ղին, զար­գաց­ման հիմ­նա­կան փու­լերն իմաս­տա­վո­րե­լու փորձ է ար­ված: